Podsumowanie - uwagi końcowe i otwarte pytania
W pracy zająłem się analizą psychologiczno-społeczną zjawiska Wikipedii, którego głównym celem jest stworzenie darmowej ogólnodostępne internetowej encyklopedii. W szczególności przyglądając się polskiej Wikipedii i jej autorom, spróbowałem zbadać takie kwestie jak: motywacja jednostki do podejmowania aktywności na rzecz wniesienia swojego wkładu w Wikipedię, uzależnienie od Wikipedii, Wikipedia jako grupa społeczna. Ilość publikacji na temat Wikipedii, a w szczególności na temat polskiej Wikipedii, jest znikoma. Wydaje się to być dziwne, gdyż przynajmniej w kilku aspektach ten unikalny eksperyment socjologiczny wydaje się być bardzo ciekawy. Przykładowe tematy, które potraktowałem bardzo pobieżnie ze względu na ograniczenia objętościowe mojej pracy, a które powinny być zbadane dla pełnej analizy zjawiska Wikipedii to: metody podejmowania decyzji, związane z nimi konflikty - ich źródła oraz sposoby ich rozwiązywania, wiarygodność Wikipedii jako źródła wiedzy.
Wikipedia niewątpliwie ma wiele pozytywnych cech. Pracują w niej pasjonaci, którzy opracowują "swoje" dziedziny bardzo rzetelnie, zgodnie z najnowszymi trendami w nauce, uwzględniając wszelkie nowinki i wkładając w to serce. W efekcie można trafić tu na hasła, które gdzie indziej są w ogóle nieobecne, bądź potraktowane zdawkowo. Dzięki ciągłemu (choć wirtualnemu) obcowaniu z innymi ludźmi pisanie haseł nabiera innego wymiaru - jeżeli autor nie jest czegoś pewien, szuka jakiejś informacji, może liczyć na to, że ktoś znający się na tej dziedzinie od razu mu pomoże, poprawi błędy, wyjaśni wątpliwości. Ponadto Wikipedia łączy w piękny sposób rozrywkę z wyzwaniem intelektualnym i realizacją wartości pro-społecznych. Pomimo wielu pozytywnych aspektów wirtualne społeczności takie jak Wikipedia nie są całkowicie pozbawione problemów. Wielu problemów dostarcza demokratyczny charakter Wikipedii. Każdy może w nią ingerować, niezależnie od stanu wiedzy. Związane z tym jest małe poczucie odpowiedzialności - zdarza się, że osoby piszą hasło nie znając się za bardzo na dziedzinie, z której pochodzi i bezkrytycznie korzystają ze źródeł przestarzałych lub zawierających błędy. Kolejny problem to brak uporządkowania i niemożność ustanowienia ścisłych reguł - trudno je ustalić w toku dyskusji, w efekcie w wielu dziedzinach panuje bałagan. Obok haseł perfekcyjnych, znajdują się fatalne, wręcz szkodliwe (ze względu na ilość błędów merytorycznych, ortograficznych, stylistycznych itp.). Entuzjazm często łączy się z brakiem samokrytycyzmu. Na dokładkę Wikipedyści dorzucają kłopoty z oprogramowaniem - coś, wobec czego są zupełnie bezradni.
Trudno jest więc uniknąć pytań o przyszłość Wikipedii. Czy brak strukturalnej hierarchii, a występujące w zamian mechanizmy pozwalające na zdobycie reputacji, autorytetu, a przez to zyskanie wyższej pozycji w grupie, są w stanie zagwarantować poczucie zaufania i jedności wśród autorów, a przez to nieprzerwany rozwój projektu? Czy dalej sprawdzać się będą wszelkie rozwiązania wynikające z otwartości projektu, czy np. trzeba będzie po pewnym czasie wprowadzić pewne zabezpieczenia, jak choćby przymusowa rejestracja, aby wzmocnić jakość rekrutacji i poprawić rezultat wspólnej pracy autorów Wikipedii? Czy rozwijać się będzie, dla wielu sprzeczna z zasadami Wikipedii, tendencja do zapewniania większego uznania autorom? Czy, wskutek ciągłego zwiększania się liczby administratorów, konieczne będzie zwiększenie liczby stopni w strukturze Wikipedii?
Podsumowując, najważniejsze pytanie brzmi: czy Wikipedia upadnie po jakimś czasie, jak zdecydowana większość nie komercyjnych, sieciowych projektów, czy może sprawdzą się prognozy entuzjastów tego projektu, i w krótkim czasie powstanie wspaniała i godna polecenia encyklopedia o wyrównanym poziomie haseł, a może Wikipedia będzie trwać i trwać, borykając się z tymi samymi problemami co dzisiaj? Na te pytania trudno znaleźć odpowiedź, Internet wciąż pozostaje na tyle niezbadanym i zaskakującym medium, że ciężko jest w nim o długofalowe prognozy.
Jednakże oceniając sytuację na dzień dzisiejszy trudno nie podziwiać efektów masowej współpracy wielu dobrowolnie poświęcających swój czas osób, tworzących dobro publiczne. I nie chodzi tu tylko o bijącą kolejne rekordy angielską Wikipedię, ale również o naszą rodzimą wersję Wikipedii. Jeśli przypomnieć by, że startowała ona od zera niecałe trzy lata temu, tworzyła ją garstka zapaleńców i mało kto dawał im jakiekolwiek szanse powodzenia, to z pewnością należy się im w tej chwili szacunek za to, że doprowadzili swój projekt do stanu obecnego. Na dzień dzisiejszy jest to 33 tys. 615 haseł, a liczba ta ciągle rośnie.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.